В истории мировой культуры есть вехи, по которым ориентируются все последующие поколения.Именно такой вехой на пути движения всемирной литературы вперед,к прогрессу был и остается Имадеддин Насими-поэт-гуманист, величие которого сегодня осознаешь в полной мере.
Такова уж диалектика, что жемчужины народной
мудрости, извлекаемые из гущи жизни, становятся предметом искусства, а
искусство, в свою очередь, возвращается в жизнь, воздействуя на нее. В
творчестве Насими в неразрывном единстве сплелись высота поетичности и глубина
народной мудрости. Он был и поетом и мудрецом. Черпая из окружающего его мира
все лучщее, он сторицею отдавал ему свои творения.
Мировая культура создавалась не на голом
месте.Чем глубже ее корни, тем пышнее сегодння крона этого могучего древа,
которое питает и поезия Насими. И не случайно народы, как в нашей стране, так и
далеко за ее рубежами, воздают дань уважения великому азербайджанскому поету.
Вот почему Насими – поет далекого прошлого – становится нашим современиком.
NASIMI: THE TRENDING IDEALS OF AN ANCIENT AZERBAIJANI POET
As 2019 has been declared the Year of Nasimi in Azerbaijan, the following article explores the great poet’s life, work and ideas.
A decade ago, on my second trip to Baku, I stumbled across a little faded green volume of Azerbaijani poetry excerpts, translated into English. Countless times I had passed under the regal statues of the beloved poets of Azerbaijan silently observing Fountains Square from their balcony post in the Azerbaijani Literature Museum, but I had not yet taken the time to read the works of the poets that Azerbaijanis revere and memorize from their childhood.
I couldn’t put it down. Even in a translation, which can never fully render the melody and intricacies of the verses in their original language, the words nudged my core.
A poet of neighbouring Persia, Hafiz, once wrote, A poet is someone who can pour light into a cup, then raise it to nourish your beautiful, parched, holy mouth.
Indeed, the ancient poets of Azerbaijan continue to nourish their posterity with timeless and universal truth, keen insight, and furling passion.
A pursuer of divine truth
Imadaddin Nasimi stands out with a delightful relevance in this cohort. A mystic poet who wrote during the turn of the 14th century, Nasimi’s poetry filters religious dogma and dispenses a delicate sherbet of truth and empathy. His verses navigate the search for understanding, union with the Divine, and love for humanity. Nasimi’s work probes the depths of imago dei, a risky undertaking in his day. The poet was not unaware of the perils of his philosophy; he frequently evokes the Persian poet Hallaj Mansur, who had been famously put to death decades earlier for declaring, I am the Truth:
Take the noose, burn brightly – you who, like Mansur, say: “I am God!” You in other worlds will gain a haven safe from any foe!
While many saw Mansur’s declaration as blatant heresy, others understood the mystic to be declaring that the essence of God existed within humanity. Nasimi’s own mentor and tutor, Fazlullah Astarabadi, was likewise condemned and executed for charges of heresy in Nakhchivan.
Tragically, Nasimi eventually met a similar fate, and the legend of his death highlights the themes of his life. Nasimi had left Baku for Turkey in 1394, he was eventually imprisoned for spreading the Hurufi philosophy of Fazlullah. One day, one of his disciples was seized while reciting a ghazal of Nasimi’s:
To see my face you need an eye that can perceive True God. How can the eye that is short-sighted see the face of God?
The authorities demanded that the young man identify the origin of the verses, but he bravely claimed the poetry as his own to avoid implicating Nasimi. However, upon becoming aware of the incident, Nasimi immediately revealed himself as the ghazal’s creator and was consequently sentenced to death by flaying, effectively giving up his own life in sacrifice for another.
The pull of the mystical
Nasimi’s controversial themes were typical of the mystics of the region, most of whom adhered to Sufi Islam or offshoots of it. Interestingly, in recent years, the poetry of ancient Persian mystics has enjoyed a surge of popularity in the United States and Europe. Indeed, many writers have sought to answer the question, how did the ancient Persian mystic Rumi become one of the best-selling poets of the United States? Nasimi, writing in Persian, Arabic, and Azerbaijani Turkish, lifted Turkic literature to the calibre of the Persian and Arabic divans, or collections.
Nasimi’s mentor Fazlullah was himself inspired by Rumi. Fazlullah had been born into a family of judges and began the profession at an early age when his father passed away. However, his life path was irrevocably altered when one day, upon hearing a nomadic dervish reciting verses of Rumi, the young Fazlullah entered a powerful trance. When he asked his own religious instructor to reveal the meaning of the words, the man answered that one could only understand the meaning by devoting oneself to a lifetime of spiritual devotion and thereby experiencing the answer rather than intellectually learning it.
Fazlullah attempted to maintain his work as a judge during the day by retreating to a cemetery at night to pray in solitude, but eventually he set aside his work entirely and gave up a life of comfort and possessions to pursue spiritual understanding. His pursuits birthed the doctrine of Hurufism, one of the core beliefs of which was that God has made himself manifest in the word and in the face of man. The word huruf means letters in Arabic, and Hurufism allocated significant importance to the esoteric meaning and numeric values of letters.
The Meeting Place of the Human and the Divine
Nasimi became a devoted follower of Fazlullah, and the themes of Hurufism permeate his poetry. Nasimi centres his work on exploring the nuances of human nature:
If you’re not a devil, know and study man, Speak of Adam’s essence, origin and sway!
He frequently explores the mystery of man being made in the image of God:
Know God, acknowledge him, Nasimi! You are mankind’s son And I am he who did receive from God the name of man. Both worlds within my compass come, but this world cannot compass me An omnipresent pearl am I and both worlds cannot compass me. Because in me both earth and heaven and Creation’s “BE!” were found, Be silent! For there is no commentary that can encompass me.
The Hurufi significance assigned to letters and their numerical values is ubiquitous in his work:
Supreme God is himself humanity’s son Of God’s words thirty-two letters are the sum. The whole of the world is the All-Holy One. And man – a soul whose countenance is the sun.
And…
It’s from God that I come with tiding of glee I beheld there an “L” and “O”, “V” and “E” And in all eighteen thousand words did I see The Divinity: all-pervading is he.
The poet exalts the pursuit of love over pretension and positions of power:
Who would be like Mansur seeks neither pulpit nor throne. Into the noose of love sublime his neck he shall thrust.
And deconstructs the brick wall dividing sacred and secular:
Do you not say that God is everywhere? Why do you then distinguish between the tavern and the mosque?
He sets forth a philosophy of peacebuilding and nonviolence:
Accept this truth: I harm no one and hurt for hurt I’ll not exchange.
And…
I have no share in the enslavement of man. God knows I speak the truth.
He champions the foundational concept of human rights, that every human has intrinsic value:
O you who call a stone and earth a precious pearl, is not man who is so fair and gentle also a pearl?
The Intimate Connection Between Creation and Creator
In typical Sufi form, Nasimi’s spiritual themes are embodied in the tender imagery of a lover yearning for his beloved. In Sufi poetry, human eros frequently symbolizes the intimate union between God and humans that Sufis believe is the ideal state. But Nasimi’s verses also stand on their own as delightful love poetry, glimpsing the complex passion and yearning of lovers.
The whole world is surrendering to your grace. You brought God’s secret forth from its hiding place. Without you what is soul, or loving the world? It’s you who is soul and the lover’s world embrace. Your lips are the source of life. But, God be praised, Not everyone to your lips the source can trace. Who drinks life-giving water? Ask of the man Who once the wine of your ruby lips did taste.
In the tradition of the mystics, Nasimi’s poetry is a splendid divan of universal truth and beauty. His ideas reach down into the core of humankind and stretch across the globe in their relevance and effect. In an era that is increasingly divisive, Nasimi’s truths are like a balm delivered by tender and empathetic hands.
A living legacy
In celebration of Nasimi’s work, last autumn in Azerbaijan, artists, musicians, writers, and thinkers of all varieties gathered in a four-day festival to explore the themes of Nasimi and their significance to our world today. The Nasimi Festival of Poetry, Arts, and Spirituality sought to intertwine ancient ideas of spirituality with modern notions, rooted in the timeless and universal concepts of Nasimi. The festival featured a range of diverse collaboration and artistic expression, including visual arts exhibitions, a fair-trade and ethical fashion design, inclusive community dance, immersive theatre production, and outdoor poetry installations across the Old City.
The coordinator of the festival, Mr Jahangir Selimkhanov, is a cultural policy and arts management expert, with an extensive history in developing and preserving the intangible cultural heritage of Azerbaijan and collaborating with cultural organizations and individuals across the globe. I asked Mr Selimkhanov to elaborate on the goals and outcomes of the festival.
VoA: What core concepts of Nasimi’s poetry and ideas did the festival celebrate?
JS: The main strands for building up the concept of the Nasimi Festival were developed by Ms Leyla Aliyeva, the Vice President of the Heydar Aliyev Foundation – to pay tribute to the unique personality of Imadeddin Nasimi and, in the meantime, to reach out far beyond a bio-festival by celebrating spirituality, which was the main characteristic of the great poet’s worldview. The festival is meant to attract, and ideally unify, very diverse audiences, and the following perspectives diverge in concentric, scaling circles: the personality of Nasimi and the interpretation of his many-valued poetic heritage; the ideas of“tasawwuf”and“hurufiyya,” reflected in Nasimi’s poetry (spiritual growth and perfection, the light of knowledge of truth, emanation of the divine in man, the esoteric meaning of script and letter); and “pantheism” (in a very loose interpretation of this scholarly term) and inter-confessional embrace, the universal scale of the spirit of Nasimi; and modern views on spirituality – at the junction of diverse traditional denominations, or outside the orthodox religious doctrines, which through the centuries echoes with the spiritual aspirations of Nasimi.
The festival’s motto is Beyond the limited self, supported by a quote from Nasimi’s famous verse: I’m a particle, I’m the sun(Zərrə mənəm, günəş mənəm). The key concepts of the festival included quest for truth, altruism/compassionate love, spiritual intelligence, and empathy.
Thematic vectors included balance with nature, creativity, strength of the human spirit, self-overcoming, and striving for light and virtue.
VoA: describe your impressions of the Bahariyya Music Project of the festival, which you directed. (You can view the performance at https://www.youtube.com/watch?v=gozhKHmMVeU).
JS: It was indeed an unforgettable event – the performance took place in an old industrial heritage building, the very first power station of Baku, which is now home to the Stone Chronicle Museum, with its solemnly impressive stone walls, 10-metre-long windows, and fabulous acoustic ambience. The bold yet meaningful light design by Dutch light artist Andre Pronk and stage outfits by Orkhan Gadim added to the mystery of extraordinary revelation.
VoA: What would you say was the over-all impact of the festival on participants?
JS: Throughout the festival we received very positive feedback. It was quite a risk to include a lecture on shared economy in the 21st century, or the performance of the Recycled Orchestra from Paraguay featuring teenagers playing on musical instruments made of scraps from a landfill, or the exhibition of Brian Eno’s work with computer-manipulated “generative” images and sound content and so on – and all that in a festival named after a poet who lived more than six centuries ago! However, in each case the message was clearly articulated in connection to Nasimi’s spiritual pathos and aspirations.
This is in contrast with, for example, the intellectually provocative “gesture” of Peter Sellars, who designed an entire cultural festival dedicated to the jubilee of Mozart without performing a single note from his massive oeuvre (see https://www.nytimes.com/2006/11/25/theater/25sell.html). We tried to balance between paving the way to a better understanding and appreciation of the complex language of Nasimi’s poetics while simultaneously imagining him as our contemporary.
VoA: What wider impact do you believe an event like the Nasimi Festival can have on the country as a whole?
JS: It would be too ambitious to pretend that a single cultural event could produce any measurable impact on the whole country. We simply did our best to present an example of an event that is open (if not boundless) in terms of cultural domains and art disciplines represented, striving for artistic excellence, and, in the meantime, inclusive and participatory questions rather than assertions. As Gert Naessens, Operations and Project Manager of the European Festival Association, stated in a letter sent upon completion of the Festival,
Even in the first edition, it’s clear that the festival has a high potential and is on its way to becoming an example for the region. Con-gratulations for organizing such a great festival within this very short period of time!
The festival, organized by the Heydar Aliyev Foundation, is set to become an annual event. In one of his quatrains, Nasimi once lamented,
Where shall one find a true friend of pure heart? Where is the man of conscience and justice?
Certainly the poet would have been gratified to the depth of his being to know that the ideals he lived and died for have been resurrected centuries later in this dynamic annual gathering to collaboratively influence a deeper understanding in society of spirituality, truth, justice, artistic expression, and human love.
About the author:Tia Hasanova is a writer from the United States. She writes content and curriculum for US companies, focused on language acquisition and cross-cultural communication.
Bu gün (05.10.2019) ədəbi camiədə artıq kifayət qədər tanınmış şair Qabil Dərdli özünün “Üşüyür qolumun sən tutan yeri” adlı ilk kitabını təqdim edib. Təqdimat mərasimi “AZƏRKİTAB” – kitab mərkəzində baş tutub. Eyni zamanda kitabın da redaktoru olan şair-publisist Nəcibə İlkinin moderatorluğunda keçən tədbirdə tanınmış şairlər, söz-sənət adamları Ramiz Qusarçaylı, Faiq Balabəyli, İlqar Türkoğlu, Aləm Kəngərli, Süleyman Abdulla, Narıngül Nadir, Aysel Xanlarqızı Səfərli, Xəzər Məsimov, Mövlud Ağamməd, Fəxrəddin Meydanlı, Nailə Əsədullayeva, Şəfəq Sahibli və Qabil Dərdlinin doğmaları, yaxınları onu sevən oxucuları iştirak etmişlər. Tədbirin gedişi zamanı “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru şair-publisist Zaur Ustac “Üşüyür qolumun sən tutan yeri” adlı ilk kitabının işıq üzü görməsi münasibəti ilə Qabil Dərdliyə “Ziyadar” diplomunu təqdim etmişdir.
Bu gün onların günü. Bu gün onların sınağa çəkildiyi, yoxlanıldığı gündür. Hər il bugünkü gündə onlar ya “Müəllim” adlı qala divarına bir qızıl kərpic qoyub bu adı bir basamaq da yüksəldir, ya da yazıq, günahsız uşaqların müəllimlərinə söydürürlər. Nədənsə “Müəllim” sözü eşidəndə ilk ağlıma gələn şəxs Üzeyir Hacıbəyov olur. Bu haqda söhbətə başlamazdan əvvəl öz dünyasını dəyişmiş müəllimlərimi rəhmətlə anmaq, sağ olanlara isə uzun ömür, can sağlığı diləmək istəyirəm. Allah Bayramov Əbdüləli, Qsımov Həsən (Ağdam rayon, Yusifcanlı kənd orta məktəbi), m-r Orucəliyev Malik (BABKM) kimi müəllimlərə qəni-qəni rəhmət eləsin. K-n Əmirəliyev Füzuli (BABKM), Süleymanov Rasim (BDU) kimi müəllimlərə uzun ömür, can sağlığı versin. Bir müəllim də var, hansı ki, bu yazımı ona həsr etmişəm və onun haqqında geniş söhbət açacam. Ancaq, onun haqqında danışmazdan əvvəl hal-hazırda müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olub, hər gün 20-30 şagird və ya tələbənin olduğu sinif otaqlarına – auditoriyalara baş çəkən müəllimlərə xatırlatma olsun deyə qısa bir haşiyəyə çıxmaq istəyirəm.
HAŞİYƏ
Deməli, BABKM –da oxuyanda bir “müəllim” var idi, bizə zenit silahlarının istismarı fənnindən dərs deyirdi. Dərs vaxtı orda-burda avaralanar, dərsləri boş keçərdi. İmtahan vaxtı TKM-i çağırıb deyərdi ki, bütün qurupdan filan məbləğdən yığmalısan. Ya hamı, ya heç kim. Siyahıda nə qədər kursant var hamısı verməlidir. Mənim pul verməyəcəyimi bildikdə isə deyərdi: – “onda Mustafayev, uzağı ondan başqa da bir nəfər – Rüstəmov Elnuru nəzərdə tutardı – qiymət alacaq, qalanları kəsildi” Uşaqları salardı üstümə: – “sənə görə biz də kəsiləcəyik” – qəribə məntiq olsa da reallıq belə idi. Mən də onlara yeganə çıxış yolunu göstərərdim (nə yaxşı ki, uşaq vaxtı rəhmətlik Sükeydə nənəm mənə “Cırtdanın nağılı”-nı çox danışıbmış): “Mənim üçün fərqi yoxdur, kəsilmək istəmirsinizsə, mənim də əvəzimə yığın” və onlar məcbur olub, bunu edirdilər. Bir neçə dəfə belə hal olub. 90 – cı illərdə BDU –nun tələbələri Qrabağda şəhid olanda, Bakıda bir torba alçaya, almaya qiymət yazan, hətta “üçlük”, mobil telefonlar çıxandan sonra “kontur” ləqəbi qazanmış müəllimləri var idi. Şamaxı Humanitar Kollecində isə Tədris hissə müdiri vəzifəsindən sui-istifadə edərək, bəzən fənn müəllimlərinin razılığı və xəbəri olmadan biabırçı-yalançı imtahanlar düzənləyib, tələbələri “kəsər”, sonra düzəltmək üçün pul yığardı. Zənn edərdi ki, heç kim bunu anlamır… Biz orta məktəbdə oxuyanda belə söhbətlər yox idi. Əksinə müəllimlər dəftər-qələmi olmayana gələn dərs evdən gətirədi, ya da anındaca şkafdan çıxarıb verərdi… Ta indikilər kimi çığırıb-bağırmaz, kiminsə, nəyinsə xatirinə həkimlərdən öyrəndikləri metodlarla lazımlı-lazımsız əlavə vəsaitləri uşaqlara bəlkə də valideyinin sonuncu 5-6 manat çörək pulu, yol pulu üçün saxladığı vəsaitə aldırıb, sonra ilboyu arasın açmadan bir küncdə yatırtmazdılar… Bunlar həqiqət olsa da, necə deyərlər, dünya təkcə bunlardan ibarət deyil. Sadəcə, sözüm bəzi müəllimlərə odur ki, diqqətli olsunlar. Allah bilir bu gün onların qarşısında oturan şagird və tələbələr sabah nələr danışıb, nələr yazacaqlar. Bu qədər geniş və təfsilatlı girişin yalnız bir məqsədi var dünya təkcə bu gündən ibarət deyil, bunun sabahı da var… Və həmişəki kimi bizim pislərlə işimiz yoxdur: – “pis elə pisdir” onlar həmişə olublar və olacaqlar. Sadəcə tək-tək fərdlər yaxşılardan nümunə götürüb yaxşı olsunlar deyə, bilməməzlikdən bu girdaba yuvarlanmasınlar deyə nümunəvi, nəsə öyrənilə biləcək şəxslərdən, nümunələrdən yazmaq, təbliğ etmək lazımdır. Bugünkü qəhrəmanım, haqqında söhbət açacağım şəxs Şamaxı Dövlət Regional Kollecinin direktoru İqtisad elmləri namizədi, dosent, İlham Vəliyevdir.
QISA ARAYIŞ
Vəliyev İlham Əli oğlu, 7 oktyabr 1959 –cu ildə Tovuzu rayonunun Əlibəyi (yəqin ki, bu kəndi hamı tanıyır) kəndində müəllim ailəsində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Riyaziyyat fakültəsini bitirib. Müəllimliklə başladığı fəaliyyəti dövründə indiyə qədər bir çox təhsil müəssisələrində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. İqtisad elmləri namizədi, dosentdir. Hal-hazırda özündən söz etdirən Şamaxı Dövlət Regional Kollecinə rəhbərlik edir.
İlham müəllimi 2017 ci ildən – Şamaxı Dövlət Regional Kollecinə rəhbərlik etməyə başladığı ilk günlərdən tanıyıram. O vaxt diqqətimi çəkən onun kollecə rəhbərlik etməyə başladıqdan sonra təhsil müəssisəsində abu-havanın dəyişməsi və yerli camaatın onun haqqında müsbət fikirləri olmuşdu. Və həmin vaxt İlham müəllimlə görüşüb ətraflı söhbət etmiş, nəticədə mətbuatda “STEREOTİPLƏRİ YOX EDƏN ADAM” adlı yazı ilə çıxış etmişdim. Bu yazı mənim 23 yazımdan 12-cisi olub, elm və təhsillə bağlı, eləcə də digər kütləvi elekton vasitələrdə yayımlanmaqla bərabər, “YARADANLA BAŞ-BAŞA” kitabıma on ikinci yazı kimi daxildir. Bu il (2019) sentyabrın 9-u, ya 10 – u idi. Mobil telefonuma zəng gəldi – İlham müəllim idi. Salamlaşdıq, danışdıq, hal-əhval tutduq. İlham müəllim məni kollecdə 16 sentyabr Bilik Günü münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbirdə bir məzun kimi çıxış etməyə dəvət edirdi. Məmuniyyətlə qəbul etdim, vədələşdik. Ayın 16 – sı səhər saat 9:00 –da Şamaxıda olmalı idim. Əvvəlcədən şair-publisist “Həftə içi” qəzetinin və “Hafta.az” sayıtının əməkdaşı Qələndər Xaçınçaylı da mənimlə getməyi planlaşdırsa da, son anda planlaşdırlmamış vacib iş çıxdığına görə gedə bilməyəcəyini bildirdi. Və mən ehtiyat əməkdaş, mənim şəxsi fotoqrafım Tuncay bəylə gedəsi oldum. Vədə günü səhər saat 9-a 15 dəqiqə qalanda biz artıq hadisə yerində idik. Olduqca maraqlı tədbir keçdi. Mən də gənclərə, xüsusi ilə birinci kurs tələbələrinə bir məzun kimi tövsiyə xarakterli çıxışımı etdim. Eyni zamanda onlara iştirak edə biləcəkləri davam edən“Kərəmli – 700” layihəsi barədə məlumat verdim. Ustac.az və Yazarlar.az adından İlham müəllimə layiq görüldüyü digər məşhur bir müəllimin adına olan “Vintsas” Mükafatını təqdim etdim. Tuncay bəy də çəkdi. Sonra onun kabinetində bir-neçə il əvvəl qaldığımız yerdən söhbətimizə davam etdik. İlham müəllim böyük şövqlə bu il kollecin 35 məzunun imtahansız – subbakalavr diplomu ilə ali məktəblərə qəbul olunduğunu bildirdi. (Səmimiyyətimə inanın, İlham müəllim bu nəticəyə elə sevinirdi ki, elə bil öz doğmaca övladları ali məktəbə daxil olub. Halbuki, elə valideyinlər var, övladı ali məktəbə daxil olanda nəinki, sevinmir, hətta onlara maneə olmağa çalışır. Örnəyi ilə elə bu ilki qəbulda da rastlaşdıq…) Sonra ümumi mənimsəmədə ən aşağı nəticənin 53% – ə çatdırıldığını bu yöndə fəaliyyətin davam etdiyini bildirdi. Söhbət zamanı hiss edirdim ki, İlham müəllim məni boş-boşuna dəvət etməyib. Əvvəlki dövürlərdən xəbərdar olan və nə olur, olsun səmimi olacaq bir şəxs kimi mənim fikrimi bilmək istəyir ki, görsün nə qədər fərq, dəyişiklik var. İlham müəllim, buradan tam səmimi olaraq demək istəyirəm ki, çox fərq var. Bu fərq artıq Şamaxıya daxil olan kimi əhalinin, tələbələrin söhbətindən, kollecdəki abu-havadan, müəllimlərin və tələbələrin davranışından hiss olunur. Rəqəmlər və nəticələr də göz qabağında. Sağollaşıb çıxanda İlham müəllim yenə ilk görüşümüzün sonundakı kimi hələ nöqsanların olduğunu və onların səylə aradan qaldırmağa çalışdıqlarını bildirdi. Haqlı olaraq qeyd etdi ki, bu iş çox vaxt rəhbərlik və müəllimlərdən asılı olmur bəzi valideynlər, tələbələr dəfələrlə onlara “yalnız oturub oxumaq lazımdır” – deyilməsinə rəğmən yenə digər yollar axtarırlar və aldanırlar, səhv edirlər, əsassız söz-söhbətlərə səbəb olurlar. Bu yerdə lap indi dəbdə olan məktəblərdə sinif valideynlərinin “vatsap” qrupları yadıma düşdü. Təhsil naziri əmr verir, məktəb direktorları hər dəfə iclas edib az qala bir-bir hər valideyinə şəxsən çatdırır. Hər küncə-divara məlumat-bildiriş yapışdırır… Bir də görürsən bir valideyin düşdü ortaya, bəs ayıbdı “Müəllimlər günü” gəlir pul yığmaq lazımdır. Özü də nə az, nə çox filan qədər ha… Nəsə mətləbdən uzaqlaşmayaq. Necə deyərlər pislər qalsın, pis yerində…
Bəli sevinirəm ki, belə bir müəllim tanıyıram və bu gün onun da günüdür. Gününüz mübarək, İlham müəllim. Sizə uzun ömür, can sağlığı və başladığınız bütün işlərdə müvəffəqiyyətlər arzu edirik. Uğurlarınız bol olsun!!! Heç narahat olmayın, nəticələr əladır və kənardan olduqca gözəl görünür. Xüsusi ilə qeyd etmək istəyirəm ki, fərq çox böyükdür. Ümumi mənafeyi düşünən bütün vətənpərvər vətəndaşlarımız adından Sizə çox sağ olun deyirik. Başladığınız işdə Uca Yaradan yar və yardımçınız olsun. Var olun!!!
Bu gün (05.10.2019) ədəbi camiədə artıq kifayət qədər tanınmış şair Qabil Dərdli özünün “Üşüyür qolumun sən tutan yeri” adlı ilk kitabını təqdim edib. Təqdimat mərasimi “AZƏRKİTAB” – kitab mərkəzində baş tutub. Eyni zamanda kitabın da redaktoru olan şair-publisist Nəcibə İlkinin moderatorluğunda keçən tədbirdə tanınmış şairlər, söz-sənət adamları Ramiz Qusarçaylı, Faiq Balabəyli, İlqar Türkoğlu, Aləm Kəngərli, Süleyman Abdulla, Narıngül Nadir, Aysel Xanlarqızı Səfərli, Xəzər Məsimov, Mövlud Ağamməd, Fəxrəddin Meydanlı, Nailə Əsədullayeva, Şəfəq Sahibli və Qabil Dərdlinin doğmaları, yaxınları onu sevən oxucuları iştirak etmişlər. Tədbirin gedişi zamanı “Yazarlar” jurnalının baş redaktoru şair-publisist Zaur Ustac “Üşüyür qolumun sən tutan yeri” adlı ilk kitabının işıq üzü görməsi münasibəti ilə Qabil Dərdliyə “Ziyadar” diplomunu təqdim etmişdir. Belə gözəl məclisin təşkilində, yadda qalan və maraqlı keçməsində əməyi olanlara –
Operator: Xatire Memmedova – xüsusi minnətdarlığımızı bildiririk. Əməyi keçən hər kəsə təşəkkürümüzü bildirir, Qabil müəllimə yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzu edirik!!! Uğurlarınız bol olsun, Qabil müəllim!!! TƏDBİRDƏN FOTOLAR:
Əhməd bəy Ağaoğlu irisinin araşdırmaçısı – dəyərli alim, eyni zamanda Azərbaycan Dillər və Bakı Avrasiya universitetlərində tələbələrə sevə-sevə ərəb dilinin incəliklərini öyrədən sevimli müəllim, əsl pedaqoq Ülviyyə Hüseynli (Hüseynova) elmi, idarəetmə, pedaqoji fəaliyyəti və həmçinin gənclərlə mütəmadi olaraq apardığı tərbiyəvi əhəmiyyətli işlər nəzərə alınaraq “Vintsas Mükafatı”-na layiq görülmüşdür. Mükafat Ülviyyə xanıma ad günü və Beynəlxalq Müəllimlər Günü ərəfəsində BAU -ində sevimli tələbələrinin qarşısında şəxsən Zaur Ustac tərəfindən təqdim olunmuşdur. Həm bu mükafat, həm ad günü, həm də Beynəlxalq Müəllimlər Günü münasibəti ilə Ülviyyə xanımı təbrik edir, Uca Yaradandan uzun ömür, can sağlığı və bütün işlərində müvəffəqiyyətlər arzu edirik !!! Uğurlarınız bol olsun!!!
İllər dəyişdikcə nəticə də dəyişir. Ötən illərdə həftəlik ortalama nəticələr artıq sutkalıq nəticəyə çevrilmişdir. Beləki, “Gülünün şeirləri” kitabına və ayrı-ayrı şeirlərə müraciət nəticəsində ortalama sutkalıq müraciət sayı 550 – 650 arasında dəyişir. Demək olar ki, oktyabr ayından may ayına kimi digər yazı və yazarlar top doqquzluğa çox nadir hallarda düşə bilirlər (məhz bu səbəbdən biz ikinci bir “yazarlar” – yeni 2019-cu ilin iyun ayından – istifadəyə verməyə məcbur olduq və artıq orada da eyni nəticələr təkrar olunmağa başlayır). Bu heç də onların zəif olması anlamına gəlməməlidir. Sadəcə olaraq, hərflərə aid şeirlər müraciət edənlərin sayı daha çox və fəaliyyət və istəkləri daha intensivdir. Ümumi nəticədə 2011 – ci ildən tam açıq və pulsuz olaraq internet üzərindən oxycuların istifadəsinə verilmiş “Gülünün şeirləri” kitabı 2015-cildən bu yana müntəzəm olaraq, hər il təxmini iki qat artan müraciət sayı ilə ilin ən çox oxunan kitabı olur.
YENI YAZARLAR – 04.10.2019
Qeyd:
04.10.2019 – cu il tarixə ən çox nəticənin qeydə alındığı saytın İP ünvanı üzrə daimi izləyicisi 95. 617 -ə bərabərdir.
Bu kitab dahi yazar Bayram Bayramovun (1918 – 1994) anadan olmasının 100 illik
yubiley tədbirləri çərçivəsində nəşr olunur. Kitabda layihənin təşəbbüsçüsü və
rəhbəri şair-publisist Zaur Ustacın ayrı-ayrı vaxtlarda müxtəlif KİV (EKİV) – də yayımlanmış gənc yazarlara
tövsiyə xarakterli məqalələri toplanmışdır. Qismən metodiki tövsiyə xarakterli vəsait
kimi də istifadə oluna biləcək toplunun böyük şəxsiyyət, görkəmli nasir, Azərbaycanın
Xalq Yazıçısı, ictimai-siyasi xadim,
Bayram Bayramovun 100 illik yubileyinə gözəl hədiyyə olacağını düşünürük.
“Yazarlar” jurnalının xüsusi buraxılışı. (QN : 2319)
İkinci buraxılış – Yazarlar N: 02 (002) 17.08.2019.
Bu gün onların günü. Bu gün onların sınağa çəkildiyi, yoxlanıldığı gündür. Hər il bugünkü gündə onlar ya “Müəllim” adlı qala divarına bir qızıl kərpic qoyub bu adı bir basamaq da yüksəldir, ya da yazıq, günahsız uşaqların müəllimlərinə söydürürlər. Nədənsə “Müəllim” sözü eşidəndə ilk ağlıma gələn şəxs Üzeyir Hacıbəyov olur. Bu haqda söhbətə başlamazdan əvvəl öz dünyasını dəyişmiş müəllimlərimi rəhmətlə anmaq, sağ olanlara isə uzun ömür, can sağlığı diləmək istəyirəm. Allah Bayramov Əbdüləli, Qsımov Həsən (Ağdam rayon, Yusifcanlı kənd orta məktəbi), m-r Orucəliyev Malik (BABKM) kimi müəllimlərə qəni-qəni rəhmət eləsin. K-n Əmirəliyev Füzuli (BABKM), Süleymanov Rasim (BDU) kimi müəllimlərə uzun ömür, can sağlığı versin. Bir müəllim də var, hansı ki, bu yazımı ona həsr etmişəm və onun haqqında geniş söhbət açacam. Ancaq, onun haqqında danışmazdan əvvəl hal-hazırda müəllimlik fəaliyyəti ilə məşğul olub, hər gün 20-30 şagird və ya tələbənin olduğu sinif otaqlarına – auditoriyalara baş çəkən müəllimlərə xatırlatma olsun deyə qısa bir haşiyəyə çıxmaq istəyirəm.
HAŞİYƏ
Deməli, BABKM –da oxuyanda bir “müəllim” var idi, bizə zenit silahlarının istismarı fənnindən dərs deyirdi. Dərs vaxtı orda-burda avaralanar, dərsləri boş keçərdi. İmtahan vaxtı TKM-i çağırıb deyərdi ki, bütün qurupdan filan məbləğdən yığmalısan. Ya hamı, ya heç kim. Siyahıda nə qədər kursant var hamısı verməlidir. Mənim pul verməyəcəyimi bildikdə isə deyərdi: – “onda Mustafayev, uzağı ondan başqa da bir nəfər – Rüstəmov Elnuru nəzərdə tutardı – qiymət alacaq, qalanları kəsildi” Uşaqları salardı üstümə: – “sənə görə biz də kəsiləcəyik” – qəribə məntiq olsa da reallıq belə idi. Mən də onlara yeganə çıxış yolunu göstərərdim (nə yaxşı ki, uşaq vaxtı rəhmətlik Sükeydə nənəm mənə “Cırtdanın nağılı”-nı çox danışıbmış): “Mənim üçün fərqi yoxdur, kəsilmək istəmirsinizsə, mənim də əvəzimə yığın” və onlar məcbur olub, bunu edirdilər. Bir neçə dəfə belə hal olub. 90 – cı illərdə BDU –nun tələbələri Qrabağda şəhid olanda, Bakıda bir torba alçaya, almaya qiymət yazan, hətta “üçlük”, mobil telefonlar çıxandan sonra “kontur” ləqəbi qazanmış müəllimləri var idi. Şamaxı Humanitar Kollecində isə Tədris hissə müdiri vəzifəsindən sui-istifadə edərək, bəzən fənn müəllimlərinin razılığı və xəbəri olmadan biabırçı-yalançı imtahanlar düzənləyib, tələbələri “kəsər”, sonra düzəltmək üçün pul yığardı. Zənn edərdi ki, heç kim bunu anlamır… Biz orta məktəbdə oxuyanda belə söhbətlər yox idi. Əksinə müəllimlər dəftər-qələmi olmayana gələn dərs evdən gətirədi, ya da anındaca şkafdan çıxarıb verərdi… Ta indikilər kimi çığırıb-bağırmaz, kiminsə, nəyinsə xatirinə həkimlərdən öyrəndikləri metodlarla lazımlı-lazımsız əlavə vəsaitləri uşaqlara bəlkə də valideyinin sonuncu 5-6 manat çörək pulu, yol pulu üçün saxladığı vəsaitə aldırıb, sonra ilboyu arasın açmadan bir küncdə yatırtmazdılar… Bunlar həqiqət olsa da, necə deyərlər, dünya təkcə bunlardan ibarət deyil. Sadəcə, sözüm bəzi müəllimlərə odur ki, diqqətli olsunlar. Allah bilir bu gün onların qarşısında oturan şagird və tələbələr sabah nələr danışıb, nələr yazacaqlar. Bu qədər geniş və təfsilatlı girişin yalnız bir məqsədi var dünya təkcə bu gündən ibarət deyil, bunun sabahı da var… Və həmişəki kimi bizim pislərlə işimiz yoxdur: – “pis elə pisdir” onlar həmişə olublar və olacaqlar. Sadəcə tək-tək fərdlər yaxşılardan nümunə götürüb yaxşı olsunlar deyə, bilməməzlikdən bu girdaba yuvarlanmasınlar deyə nümunəvi, nəsə öyrənilə biləcək şəxslərdən, nümunələrdən yazmaq, təbliğ etmək lazımdır. Bugünkü qəhrəmanım, haqqında söhbət açacağım şəxs Şamaxı Dövlət Regional Kollecinin direktoru İqtisad elmləri namizədi, dosent, İlham Vəliyevdir.
QISA ARAYIŞ
Vəliyev İlham Əli oğlu, 7 oktyabr 1959 –cu ildə Tovuzu rayonunun Əlibəyi (yəqin ki, bu kəndi hamı tanıyır) kəndində müəllim ailəsində anadan olub. Azərbaycan Dövlət Pedoqoji Universitetinin Riyaziyyat fakültəsini bitirib. Müəllimliklə başladığı fəaliyyəti dövründə indiyə qədər bir çox təhsil müəssisələrində müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. İqtisad elmləri namizədi, dosentdir. Hal-hazırda özündən söz etdirən Şamaxı Dövlət Regional Kollecinə rəhbərlik edir.
İlham müəllimi 2017 ci ildən – Şamaxı Dövlət Regional Kollecinə rəhbərlik etməyə başladığı ilk günlərdən tanıyıram. O vaxt diqqətimi çəkən onun kollecə rəhbərlik etməyə başladıqdan sonra təhsil müəssisəsində abu-havanın dəyişməsi və yerli camaatın onun haqqında müsbət fikirləri olmuşdu. Və həmin vaxt İlham müəllimlə görüşüb ətraflı söhbət etmiş, nəticədə mətbuatda “STEREOTİPLƏRİ YOX EDƏN ADAM” adlı yazı ilə çıxış etmişdim. Bu yazı mənim 23 yazımdan 12-cisi olub, elm və təhsillə bağlı, eləcə də digər kütləvi elekton vasitələrdə yayımlanmaqla bərabər, “YARADANLA BAŞ-BAŞA” kitabıma on ikinci yazı kimi daxildir. Bu il (2019) sentyabrın 9-u, ya 10 – u idi. Mobil telefonuma zəng gəldi – İlham müəllim idi. Salamlaşdıq, danışdıq, hal-əhval tutduq. İlham müəllim məni kollecdə 16 sentyabr Bilik Günü münasibəti ilə təşkil olunmuş tədbirdə bir məzun kimi çıxış etməyə dəvət edirdi. Məmuniyyətlə qəbul etdim, vədələşdik. Ayın 16 – sı səhər saat 9:00 –da Şamaxıda olmalı idim. Əvvəlcədən şair-publisist “Həftə içi” qəzetinin və “Hafta.az” sayıtının əməkdaşı Qələndər Xaçınçaylı da mənimlə getməyi planlaşdırsa da, son anda planlaşdırlmamış vacib iş çıxdığına görə gedə bilməyəcəyini bildirdi. Və mən ehtiyat əməkdaş, mənim şəxsi fotoqrafım Tuncay bəylə gedəsi oldum. Vədə günü səhər saat 9-a 15 dəqiqə qalanda biz artıq hadisə yerində idik. Olduqca maraqlı tədbir keçdi. Mən də gənclərə, xüsusi ilə birinci kurs tələbələrinə bir məzun kimi tövsiyə xarakterli çıxışımı etdim. Eyni zamanda onlara iştirak edə biləcəkləri davam edən“Kərəmli – 700” layihəsi barədə məlumat verdim. Ustac.az və Yazarlar.az adından İlham müəllimə layiq görüldüyü digər məşhur bir müəllimin adına olan “Vintsas” Mükafatını təqdim etdim. Tuncay bəy də çəkdi. Sonra onun kabinetində bir-neçə il əvvəl qaldığımız yerdən söhbətimizə davam etdik. İlham müəllim böyük şövqlə bu il kollecin 35 məzunun imtahansız – subbakalavr diplomu ilə ali məktəblərə qəbul olunduğunu bildirdi. (Səmimiyyətimə inanın, İlham müəllim bu nəticəyə elə sevinirdi ki, elə bil öz doğmaca övladları ali məktəbə daxil olub. Halbuki, elə valideyinlər var, övladı ali məktəbə daxil olanda nəinki, sevinmir, hətta onlara maneə olmağa çalışır. Örnəyi ilə elə bu ilki qəbulda da rastlaşdıq…) Sonra ümumi mənimsəmədə ən aşağı nəticənin 53% – ə çatdırıldığını bu yöndə fəaliyyətin davam etdiyini bildirdi. Söhbət zamanı hiss edirdim ki, İlham müəllim məni boş-boşuna dəvət etməyib. Əvvəlki dövürlərdən xəbərdar olan və nə olur, olsun səmimi olacaq bir şəxs kimi mənim fikrimi bilmək istəyir ki, görsün nə qədər fərq, dəyişiklik var. İlham müəllim, buradan tam səmimi olaraq demək istəyirəm ki, çox fərq var. Bu fərq artıq Şamaxıya daxil olan kimi əhalinin, tələbələrin söhbətindən, kollecdəki abu-havadan, müəllimlərin və tələbələrin davranışından hiss olunur. Rəqəmlər və nəticələr də göz qabağında. Sağollaşıb çıxanda İlham müəllim yenə ilk görüşümüzün sonundakı kimi hələ nöqsanların olduğunu və onların səylə aradan qaldırmağa çalışdıqlarını bildirdi. Haqlı olaraq qeyd etdi ki, bu iş çox vaxt rəhbərlik və müəllimlərdən asılı olmur bəzi valideynlər, tələbələr dəfələrlə onlara “yalnız oturub oxumaq lazımdır” – deyilməsinə rəğmən yenə digər yollar axtarırlar və aldanırlar, səhv edirlər, əsassız söz-söhbətlərə səbəb olurlar. Bu yerdə lap indi dəbdə olan məktəblərdə sinif valideynlərinin “vatsap” qrupları yadıma düşdü. Təhsil naziri əmr verir, məktəb direktorları hər dəfə iclas edib az qala bir-bir hər valideyinə şəxsən çatdırır. Hər küncə-divara məlumat-bildiriş yapışdırır… Bir də görürsən bir valideyin düşdü ortaya, bəs ayıbdı “Müəllimlər günü” gəlir pul yığmaq lazımdır. Özü də nə az, nə çox filan qədər ha… Nəsə mətləbdən uzaqlaşmayaq. Necə deyərlər pislər qalsın, pis yerində…
Bəli sevinirəm ki, belə bir müəllim tanıyıram və bu gün onun da günüdür. Gününüz mübarək, İlham müəllim. Sizə uzun ömür, can sağlığı və başladığınız bütün işlərdə müvəffəqiyyətlər arzu edirik. Uğurlarınız bol olsun!!! Heç narahat olmayın, nəticələr əladır və kənardan olduqca gözəl görünür. Xüsusi ilə qeyd etmək istəyirəm ki, fərq çox böyükdür. Ümumi mənafeyi düşünən bütün vətənpərvər vətəndaşlarımız adından Sizə çox sağ olun deyirik. Başladığınız işdə Uca Yaradan yar və yardımçınız olsun. Var olun!!!
